İSTANBUL (Haberler.com) – İstanbul‘da son vakitlerde en çok konuşulan sorunların başında taksi sorunu gelse de, trafikte karşılaşılan bir öteki kıymetli sorun ise motokuryelerin artan kural ihlalleri. Sabahın birinci saatlerinden gece yarısına kadar konut ve iş yerlerine sipariş yetiştirmeye çalışan motokuryeler, trafik kurallarını hiçe sayarken, her gün onlarca kazaya da davetiye çıkarıyorlar.
KALDIRIM VE YAYA YOLLARINI İŞGAL EDİYORLAR
Pandemide sayıları güzelce artan motokuryelerin birçoğu sipariş yetiştirmek için kaldırım ve yaya yollarını da işgal etmeye başladı. Bu durumun en büyük nedeni de “esnaf kurye” ismi verilen sistemden kaynaklanıyor. Motokuryelerin çok az bir kısmı şirketlerde sigortalı olarak çalışıyor. Esnaf motokurye sisteminde ise kurye hizmet vereceği şirket ile karşılıklı anlaşılıp iş kontratı imzalıyor. Fakat e-ticaret yahut yeme< içme kesiminde hizmet veren kuryeler için bonus sistemi geçerli. Bir kurye ne kadar çok paket taşırsa, o kadar çok kazanıyor. Daha çok paket taşımak, daha çok kural ihlali manasına geliyor.
ESNAF KURYE MODELİ NEDENİYLE BİRÇOK KAZA YAŞANIYOR
Milliyet gazetesinden Mert İnan’ın haberine nazaran bordrolu eleman çalıştırmak istemeyen kimi firmalar ise taşeron şirketlerle anlaşıyor. Taşeron şirketle kurye ortasında iş mukavelesi yapılıyor ve kurye kendi sigorta primini ödeyerek şahıs şirketi kurmuş oluyor. Bu sistemde kurye, kendi stopaj ve vergisini öderken tüm masrafları da üstlenmiş oluyor. Şahsi firma kuran birtakım kuryeler ise sekiz, on şahıstan oluşan bir filo kurup taşeronun taşeronluğunu yaparak hizmet veriyor. Fakat bu kaotik durumdan en çok şoförler muzdarip. Trafik kurallarının hiçe sayılmasına neden olan esnaf kurye modeli nedeniyle birçok kaza yaşanabiliyor.
Esnaf kurye ismi verilen sistemde, sipariş sayısı kadar prim alan kuryeler vakitle yarışırken, trafik keşmekeşine neden oluyorlar.
İSTANBUL’DA 50 BİNDEN FAZLA MOTORLU KURYE VAR
İstanbul Motosikletli Kuryeler Derneği Lideri Murat Tomris, megakentte en az 50 binden fazla motosikletli kurye olduğunu belirterek, şunları söyledi:
“Bu arkadaşlarımız yüklü yemek ve e-ticaret dalında hizmet veriyor. E-ticaret şirketleri ile meskene yemek ve besin servisi yapan şirketler artan talep karşısında önüne gelen herkesi işe almaya başladılar. 50 cc ile kaskı olan herkes sipariş taşımaya başladı. Lakin bu bireylerin birçoğu ne kask takar, ne yanlışsız ekipman kullanır. Birçoğu kaldırımdan giderken, birçoğu da şerit başta olmak üzere her ihlale imza atar. Fakat bir de sorunun başka boyutu var.
30-40 DAKİKALIK YETİŞTİRME MÜHLETİNİ GEÇMEYENLER BONUS KAZANIYOR
Trafikte kuralları hiçe sayan beşerler kesim başı, prim adabı çalıştırılıyor. Zati sorun da primle çalıştırılan motokuryelerde görülüyor. Paket yetiştirme mühleti 30-40 dakika ile sonlu tutuluyor ve fakat bu süreyi geçmeyenler bonus kazanıyorlar. Şirketler sorumluluk almamak için esnaf kurye dediğimiz modele geçti. Kuryeler Bağkurlu olup kendileri aşikâr bir prim karşılığında hizmet veren esnaf durumundalar. Esnaf kuryeler günde 12 ile 15 saat çalışıyorlar. Yağmur, kar demeden çalışan bu beşerler aslında birer çağdaş köle haline getirildi. Aylık ortalama 10-12 bin lira kazansalar da tüm masrafları kendilerine ilişkin olan bu şahısların önemli eğitim ve kontrollerden geçmesi gerekiyor.”
“ZAMANINDA GÖTÜRMEZSEN KAZANAMAZSIN”
Motosikletli Kuryeler Derneği Mustafa Özdemir ise şunları söyledi:
“Eskiden firmalar ortasında evrak getirip götürürken, artık 17 yaşından büyük binlerce insan paket servis taşıyor. Esnaf kurye modeli insanları vakitle müsabakaya mecbur bıraktığı üzere kural ihlallerine davetiye çıkartıyor. Motor süren birçok bilinçsiz genç var. 12-15 saat ortasında çalıştırılan insanlara ‘Zamanında götürmezsin kazanamazsın’ dediğinizde canlarını hiçe sayıyorlar.
İşin özü kurye ne kadar paket taşırsa o kadar para kazanıyor. Ekipman ve eğitim eksikliğinin yanı sıra kontroller de yetersiz. Maaşlı şirket işçisi olarak çalışanlar 4-5 bin lira, esnaf kuryeler ise 10-12 bin lira kazanırlar lakin tüm masrafları kendilerine aittir. Aslında masrafları çıktığınızda ellerine kalan 5-6 bin liradır. Üstelik 13-14 saat çalışmanın karşılığıdır bu sayı. Eski sistem olsa, trafik kusur ve kazalarından kuryelerin bağlı olduğu şirkette sorumlu olacaktı lakin şu an tüm sorumluluk kuryelerde.”
İşinize ne ile ulaşım sağlıyorsunuz?
— Haberler.com (@Haberler) September 21, 2021
