Doğalgaz muhtaçlığının yüzde 90’ını ithal eden Avrupa, bir sefer daha güç kriziyle karşı karşıya. Rusya ve Ukrayna ortasında tansiyon giderek yükselirken, Rusya’nın doğalgazı kesme ihtimali AB’de dert oluşturuyor.
Öteki taraftan global doğalgaz fiyatlarının tarihî tepelere ulaşması da AB’yi endişelendiriyor. Avrupa’ya gaz nakil çizgisinin gelecekte nasıl şekilleneceği sorusu gündeme gelirken, uzmanlar güç nakli konusunda AB için Türkiye’nin stratejik pozisyonunun bir sefer daha değer kazandığı görüşünde.
Avrupa’ya ulaştırılacak doğalgazda en ekonomik ve muteber güzergâhın Türkiye olduğunu söyleyen Artvin Çoruh Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa Sıtkı Alım, öteki yolların ekonomik maliyetinin yüksek ve güvenlik bakımından da zahmetli olduğunu belirtti.
“KARŞILIKLI ÇIKARLARI VAR”
Türkiye Gazetesi’ne konuşan Alım “AB, Türkiye’nin stratejik pozisyonu ve ehemmiyetini göz gerisi edemez. Gazın hem arzı hem de transfer yolu noktasına Türkiye kilit bir ülke olarak öne çıkıyor” ifadelerini kullandı.
Asıl sorunun Batı dünyası ve Rusya ortasında Doğu Avrupa’daki nüfus ve hâkimiyet çabası olduğunu söyleyen Alım “Avrupa’nın yumuşak karnı doğalgaz tedariki. Rus gazına muhtaçlıkları var. Hem tedarik manasında hem de transfer manasında Rusya belirleyici bir güç. Ukrayna krizi kolay kolay silahlı bir çatışmaya dönüşmez. Savaş çıkması Rusya’nın da işine gelmez zira Ukrayna da artık küçük bir ülke değil. Ordusunu güçlendirdi. ABD’den İngiltere’den silah yardımı alıyor. Silah teknolojisini geliştiriyor. Tarafların birbirlerinden karşılıklı olarak çıkarları var. Bilhassa kışın bu soğuk günlerinde Avrupa’nın Rus gazına gereksinimi var” dedi.
RUS GAZI JEOPOLİTİK SİLAH
Avrupa, doğalgazının yarısını Rusya’dan, kalanını da büyük ölçüde Norveç ve Cezayir’den temin ediyor. Moskova ise Avrupa ve NATO ile kriz durumda vakit zaman doğalgaz kozunu gündeme getiriyor. Rusya, daha evvel de Avrupa’ya Ukrayna üzerinden verdiği doğalgazda yaklaşık yüzde 25 oranında bir kısıntıya gitmiş, Polonya üzerinden gaz akışını ise büsbütün durdurmuştu. Güç uyuşmazlıklarında da Kiev’e gaz arzını kesmişti.
BİZ OLMADAN EASTMED SIKINTI
Doğu Akdeniz’den Avrupa’ya doğalgaz transferi projesi EastMed bir kez daha gündemde.
ABD’nin EastMed projesinden dayanağını çekmesi ve uzmanlar tarafından, projenin ekonomik olmadığının lisana getirilmesi son günlerde birçok ülke tarafından kabul görüyor. Bu doğrultuda İsrail, Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY), Girit, Yunanistan ve oradan da Avrupa’ya ulaştırılması planlanan EastMed boru çizgisi projesinin rafa kaldırıldığı, bunun yerine en sağlam ve ekonomik yolun Türkiye üzerinden geçeceği görüşü ön plana çıkıyor.
İsrail ve GKRY gazını deniz altından Yunanistan’a taşımayı öngören ‘EastMed Boru Sınırı Projesi’ yaklaşık 1.900 kilometre uzunluğa sahip. Büyük kısmı denizin altından geçecek projenin maliyetinin 7 ila 15 milyar avro civarında olacağı varsayım ediliyor.
