Vergi Tarz Kanunu’na “elektronik defter beratı” ve “elektronik muhasebe fişi” tarifleri ekleniyor; mükelleflere, defter ve evraklarını elektronik ortamda ibraz edilebilme imkanı sağlanıyor.

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan ve Meclis Başkanlığı’na sunulan Vergi Adap Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile Vergi Yordam Kanunu’nda değişikliğe gidiliyor.

Buna nazaran, yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı koşuluna bağlanan muafiyet, istisna, ziyan mahsubu ve gibisi hususlarda, tasdik raporunun ilgili mevzuat ve mezkur unsurun üçüncü fıkrasındaki mühlet içerisinde ibraz edilmemesi durumunda, mükellefe bildirim edilmek koşuluyla 60 günlük bir mühlet verilecek, bu mühlet içinde verilmesi halinde tasdik raporu vaktinde verilmiş sayılacak.

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, karı kolay metotta tespit edilenler ile defter tutmak mecburiyetinde olan hür meslek erbabı ve çiftçiler, kelam konusu Kanun kapsamındaki dokümanları düzenleme zaruriliği bulunmayanlara yaptırdıkları işler yahut onlardan satın aldıkları mallar için işi yapana yahut malı satana imzalatacakları sarfiyat pusulası düzenlenecek. Vergiden muaf esnaf için düzenlenen masraf pusulası, bu şahıslar tarafından verilmiş fatura kararında olacak. Masraf pusulası, malın teslimi yahut hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami 7 gün içinde düzenlenecek, bu mühlet içerisinde düzenlenmeyen sarfiyat pusulası hiç düzenlenmemiş sayılacak.

Kanun teklifiyle kimi durumlarda masraf pusulası yerine kabul edilebilecek evraklara ait düzenlemeler de hayata geçiriliyor. Bu kapsamda unsurda öngörülen hallerde banka, ödeme kuruluşu ve PTT tarafından düzenlenen dokümanlar ile Kanun uygulamasında doküman düzenleme yükümlülüğü bulunmayan kamu kurum ve kuruluşlarının tabi oldukları öbür ilgili mevzuat dahilinde düzenledikleri evraklar masraf pusulası yerine kabul edilecek; bu hallerde mükellefler tarafından ayrıyeten sarfiyat pusulası düzenlenmesine gerek kalmayacak.

Vergi mahremiyeti kararları, yetkili ortak, yönetici ve çalışanlara da uygulanacak

Düzenlemeyle kelam konusu Kanun’a, “elektronik defter beratı” ve “elektronik muhasebe fişi” tarifleri ekleniyor. Buna nazaran, elektronik defter beratı, elektronik ortamda tutulan defterlere ait olarak Gelir yönetimi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun bilgileri içeren ve Gelir yönetimi Başkanlığı tarafından onaylanmış elektronik evrak; elektronik muhasebe fişi ise form kararlarından bağımsız olarak Gelir Yönetimi Başkanlığı tarafından belirlenen standart ve içeriğe uygun olarak elektronik ortamda düzenlenen, imzalanan, koruma ve ibraz edilebilen muhasebe fişine ilişkin elektronik kayıtlar bütünü biçiminde tanımlanıyor.

Teklifle, mükelleflerin defter ve evraklarını elektronik ortamda ibraz edilebilmesine imkan sağlanırken, vergi mahremiyetine ait kararların elektronik defter, doküman ve kayıtların oluşturulması, imzalanması, iletilmesi ve saklanması konularından rastgele biri için hizmet verme konusunda yetkilendirilen mükelleflerin ortak, yönetici ve çalışanları hakkında da uygulanması imkanı getiriliyor.

Hazine ve Maliye Bakanlığınca, tutulması ve düzenlenmesi zarurî defter, kayıt ve evrakların, mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması yahut bu kayıt ortamlarında saklanmasının yanı sıra mikro sinema, mikro fiş yahut elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla ibraz edilmesine de müsaade verilmesi yahut mecburilik getirilmesi için yetki veriliyor.

Maliyet bedeline dahil edilecek sarfiyatlar

Düzenlemeyle Vergi Yöntem Kanunu’ndaki iktisadi değer bedellerinin değerleme ölçütleri ortasına “alış bedeli” de ekleniyor.

İktisadi değerlerin değerleme ölçüsü olarak dikkate alınan “maliyet bedeli” tarifine girmesi mecburî olan ve olmayan ögeler kapsamlı sayılarak kelam konusu Kanun’a dercediliyor. Böylelikle uygulamada tereddütlere neden olan, maliyet bedeline mecburî yahut ihtiyari olarak dahil edilmesi öngörülen sarfiyatlar sayılarak maliyet bedelinin nelerden oluştuğunun açıklığa kavuşturulması hedefleniyor.

Buna nazaran, iktisadi değerin, iktisap edilmesi yahut kıymetinin artırılmasıyla direkt ilgili gümrük vergileri, gümrük kurulları, yükleme, boşaltma, nakliye ve montaj sarfiyatları; iktisadi değerin iktisap edilmesi yahut kıymetinin artırılmasıyla direkt ilgili fotoğraf ve harçlar, noter, tapu, mahkeme, bedel tespiti, danışmanlık, komite ve ilan masrafları; iktisadi değerin finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz masrafları ve bunlara ait kur farklarının emtiada emtianın stoklara girdiği tarihe kadar, öbür iktisadi değerlerde ise iktisadi değerin envantere alındığı hesap devrinin sonuna kadar olan kısmı ile kelam konusu kredilere ait masraflar; iktisadi değerin stoklara yahut envantere alındığı tarihe kadarki depolama ve sigorta masrafları ile gayrimenkullerde mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve yerinin tesviyesinden mütevellit sarfiyatlar, maliyet bedeline dahil edilecek.

Gayrimenkullerle direkt ilgili olması koşuluyla bunların envantere alındığı hesap periyodu sonuna kadar alınan hibeler maliyet bedelinden indirilecek. ???????Mükelleflere, iktisadi değerin (emtia hariç) iktisap edilmesi yahut bedelinin artırılmasıyla ilgili özel tüketim vergisi, indirilemeyecek katma kıymet vergisi, banka ve sigorta muameleleri vergisi ile kaynak kullanımını destekleme fonunu, maliyet bedeline dahil edebilme yahut genel sarfiyatlar ortasında gösterebilme özgürlüğü getiriliyor.

Teklifle, Kanun’a değerleme ölçüsü olarak eklenen “alış bedeli”, bir iktisadi değerin satın alma bedeli olarak tanımlanıyor. Buna nazaran, iktisadi bir değerin iktisap edilmesiyle ilgili başka sarfiyatlar alış bedeline dahil edilmeyecek.

Tekrar değerleme oranı düzenlemesi

Vergi Yol Kanunu’nda yapılan değişiklikle “Enflasyon düzeltmesi, tekrar değerleme oranı ve tekrar değerleme” başlığı düzenleniyor. Buna nazaran, tam mükellefiyete tabi ve bilanço aslına nazaran defter tutan gelir yahut kurumlar vergisi mükellefleri, enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını TL dışında öbür bir para ünitesiyle tutmalarına müsaade verilenler hariç, enflasyon düzeltmesi yapma kurallarının gerçekleşmediği hesap periyotlarının sonu prestijiyle bilançolarına dahil bulunan amortismana tabi iktisadi değerlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları, kanun teklifinde belirlenen kurallar doğrultusunda tekrar değerleyebilecek.

Yine değerleme yapılacak yılın ekim ayında bir evvelki yılın birebir periyoduna nazaran Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı, tekrar değerleme oranı olarak dikkate alınacak. Kendilerine özel hesap devri tayin olunan mükellefler için özel hesap devrinin başladığı takvim yılına ilişkin oran temel alınacak. Süreksiz vergi devirleri prestijiyle yapılacak değerlemede temel alınacak yine değerleme oranı ise bir evvelki yılın Kasım ayından başlamak üzere; 3, 6 ve 9’uncu aylarda bir evvelki 3, 6 ve 9 aylık periyotlara nazaran Yİ-ÜFE’de meydana gelen ortalama fiyat artış oranı temel alınmak suretiyle belirlenecek.

Tekrar değerlemede iktisadi değerlerin pahasında meydana gelen bedel artışı, yine değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin her birine isabet eden kıymet artışı detaylı olarak görünecek formda bilançonun pasifinde özel bir fon hesabında gösterilecek.

İktisadi değerlerini bu fıkra kapsamında tekrar değerlemeye tabi tutan mükellefler bu değerlerini, yine değerleme sonrasında bulunan pahaları üzerinden amortismana tabi tutmaya devam edecek.

Pasifte özel bir fon hesabında gösterilen bedel artışı fiyatının, sermayeye ek edilme dışında rastgele bir biçimde diğer bir hesaba nakledilen yahut işletmeden çekilen kısmı, bu sürecin yapıldığı periyot çıkarı ile ilişkilendirilmeksizin bu devirde gelir yahut kurumlar vergisine tabi tutulacak.

Tekrar değerlemeye tabi tutulan iktisadi değerlerin elden çıkarılması halinde, bunlara isabet eden pasifte özel bir fon hesabında gösterilen paha artışları motamot amortismanlar üzere muameleye tabi tutulacak.

Her yılın tekrar değerleme oranı lakin o yıla ilişkin değerlemede nazara alınabilecek. Tekrar değerlemenin rastgele bir yıl yapamamasından yahut değerleme oranının düşük uygulanmasından ötürü daha sonraki yıllarda geçmiş periyotlara ait yine değerleme yapılamayacak.

Hesap periyodu içinde faale giren iktisadi değerler için faale girdiği hesap periyodunda, yine değerleme yapılmayacak.

(Sürecek)

Sizce Türkiye, parlamenter sisteme dönmeli mi?