En önemli uzay gözlem merkezlerinden biri olarak gösterilen Antalya’daki 2500 metre yüksekliğe sahip TUG Bakırlıtepe yerleşkesinde, 25’inci Güneş leke çevriminin ilk büyük lekesi gözlendi. TUG’un internet sitesinde, Güneş diskinin güneydoğu tarafında görülmeye başlanan ve ‘AR 2786’ olarak adlandırılan Güneş lekesinin, yeni başlayan Güneş leke çevriminin şimdiye kadar gözlenmiş en büyük işaretçisi olarak ortaya çıktığı belirtildi. Boyutu göz önüne alındığında Dünya’dan daha büyük olduğu anlaşılan ‘AR 2786’, Güneş patlamalarının gerçekleşebileceği bir bölge olarak da değerlendiriliyor. Güneş lekesinde henüz ciddi bir Güneş patlaması gerçekleşmediği de kaydedildi.
GÜNEŞ ADETA SİNİRLENİYOR
TUG’da görevli Dr. Tucay Özışık, Dünya’ya en yakın yıldız olan Güneş’in, diğer yıldızlar açısından da astrofizikçiler için laboratuvar olduğunu kaydetti. Diğer yıldızlar hakkındaki bütün bilgilerin Güneş’ten öğrenildiğini anlatan Dr. Özışık, “Çünkü Güneş’i yeterince ayrıntılı inceleyebiliyoruz. Çok eski yıllardan beri yapılan çalışmalar, Güneş’in bir çevrimi olduğunu gösteriyor. Yeni bir aktivite çevrimi var ve bunun ortalaması 11-12 yılda bir gerçekleşiyor. Bilim Toplum Merkezi’ne gelen küçük yaş grupları çocuklara, ‘Güneş adeta çok sinirleniyor, üzerinde çok leke çıkıyor’ diye anlatıyoruz” dedi.
YENİ ÇEVRİMİN İLK LEKESİ
Güneş’in bu çevrim süresince bir yüzeyinin, diğer bölgelerine göre daha soğuk olduğunu, manyetik alanı daha yüksek bölgeleri temsil eden lekelerin arttığını veya azaldığını kaydeden Dr. Özışık, “Şimdi yeni bir çevrim başladı. Yeni çevrimin ilk lekeleri de gözükmeye başladı. Geçenlerde baya büyük simetrik bir leke vardı. Buradaki bir özel Güneş teleskopu ile onun birkaç kare fotoğrafını çektik. Bu da yeni başlayan çevrimin ilk lekesi olarak TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin web sitesinde yayımlandı” diye konuştu.
PATLAMALARIN SAYI VE ŞİDDETİ ARTACAK
TUG’un web sitesinde, Güneş’teki lekenin 80 mm açıklığa sahip hidrojen alfa filtreli özel teleskop ve kamera sistemiyle kaydedildiği belirtildi. Fotoğrafta Güneş lekelerinin etrafında hafif parlak bölgeler, parlak kumsalları andırdığından Fransızcada kullanılan ‘plage: plaj’ sözcüğü ile adlandırıldı.
Bugünlerde 25’inci Güneş leke çevriminin başlangıcı yaşanıyor ve 2026 yılına kadar Güneş leke sayılarıyla beraber Güneş patlamalarının sayı ve şiddetinde de artış bekleniyor.
UYDULARA ZARAR VEREBİLİYOR
Patlamaların oluşturabileceği tehlikelere ilişkin de şu açıklamada bulunuldu:
“Güneş patlamaları sonucunda uzaya yüksek enerjili parçacıklar fırlatılmaktadır. Doğrudan gezegenimize doğru gerçekleşen şiddetli Güneş patlamaları sonucunda fırlatılan yüksek enerjili parçacıklar, gezegenimiz etrafında dolanan yapay uydular için zaman zaman zararlı olmakta, bazı uç durumlarda Yer üzerindeki günlük hayatı da etkileyebilmektedir. Bu nedenle Güneş üzerindeki lekeler ve patlamaların sürekli izlenmesi gereklidir.”
