Geçen sene soğuk havalar hayli geç gelmişti. Bu kış içinde nasıl bir hava sıcaklığının beklendiği ise şimdi bilinmiyor. Fakat sonbahar ayının ortasında olduğumuz şu günlerde pastırma yazının yaşanıp yaşanmayacağı merak konusu oldu. Kış ayına girmeden evvel yaşanan son sıcakların olduğu periyodu tabir eden ‘pastırma sıcakları’ nedir ve ne vakit başlayacak? İşte ayrıntılar…
PASTIRMA SICAKLARI NE DEMEK?
Pastırma yazı, soğuk periyoda geçişin yaşandığı Kasım ayında yaşanan
mevsimsiz sıcaklarını işaret eden bir sözdür. Pastırma yazı, sıcak devir olarak tasvir edilmektedir. Lakin bu sıcak periyot, kışa gerçek giderken apansız oluşan bir sıcaklıktır. Soğuk periyoda hakikat gidişte ansızın basan sıcak havadır. Öteki bir deyişle, Kasım’da yaşanan mevsimsiz yüksek sıcaklardır.
Aslında bu devir, halk ortasında yazdan kalan günler olarak da bilinmektedir. 15 Ağustos’tan itibaren düşmeye başlayan hava sıcaklıkları, kelam konusu pastırma yazı denilen devirde duraklama yaşar, hatta yükseliş gösterir. Bu devir sona erdikten sonra, tekrar hava sıcakları oluğu yerden düşmeye devam eder. Ancak bu sefer daha bariz düşüler yaşanır.
2021 PASTIRMA YAZI NE VAKİT BAŞLIYOR?
Pastırma yazının tarihi takvimden takvime farklılık göstermektedir. Halk takvimleri, bu devrin başlangıç ve bitişini daha geniş aralıkta tutmaktadır.
Çeşitli takvimler başlangıcı 11 Kasım olarak kabul ederken, halk takvimleri 1 Kasım olarak kabul etmektedir.
PASTIRMA YAZI KAÇ GÜN SÜRER?
Çeşitli takvimlerde 11 Kasım-26 Kasım olarak geçmektedir. Halk takvimleri ise pastırma yazını 1 Kasım-30 Kasım olarak tanımlamaktadır.
Bundan yola çıkarak pastırma yazının ortalama 15-30 gün ortasında sürdüğü kabul edilebilir.
PASTIRMA YAZININ ÖZELLİKLERİ
Olağan kaideler altında, yazdan sonbahara geçişte hava sıcaklıkları sistemli olarak düşmeye başlar. Bu düşüşün durakladığı, bazen de yükselmeye başladığı periyoda pastırma yazı denir.
Kelam konusu pastırma yazında gündüzleri tesirli bir güneş hakimdir. Çok fazla yağış ihtimali zayıftır.
NEDEN ‘PASTIRMA YAZI’ OLARAK İSİMLENDİRİLDİ?
Pastırma sıcakları ya da pastırma yazı sözlerinin halk ortasında oluştuğu düşünülmektedir. O denli ki, kelam konusu devir ile pastırmanın hazırlanma periyodu ile eş pahadır.
Pastırma bu devirde hazırlanır. Zira, gece ve gündüz ortası sıcaklıklar birbirine yakındır ve sıcaktır. Bu hava koşulları da pastırmanın kuruması için epey elverişlidir.
Türkiye’de pastırma yazı olarak isimlendirilen bu periyot, Almanya’da ‘kocakarı yazı’, Amerika’da ise ‘ındian summer (yerli yaz)’ olarak bilinmektedir.
PASTIRMA SICAKLARI NASIL OLUŞUR?
Kutuplardan gelen alçak bir soğuk hava kütlesi, hareketsizleşerek sıcak bir yüksek basınç merkezi oluşturur. Bunun sonucunda normalinden daha sıcak bir hava oluşur. Bu periyoda pastırma sıcakları denir.
