15 Ekim Dünya El Yıkama Günü sebebiyle açıklamada bulunan Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, Covid-19 salgınıyla uğraş periyodunda el yıkama ve hijyen konusunun kıymetinin daha yeterli anlaşıldığına vurgu yaptı.
Covid-19 salgını, vatandaşların tüm alışkanlıklarını olduğu üzere el yıkama alışkanlıklarını da değiştirdi. Salgın öncesi daima ellerini yıkayan bireyler takıntılı üzere görülürken, salgınla uğraş devrinde toplumun her kesitinin el yıkamayı alışkanlık haline getirdiği görüldü.
Her gün tekraren telefona dokunup diğer yerlere dokunulduğunu, hasebiyle çok sayıda mikrobun telefonlara bulaştırıldığını söyleyen Prof. Dr. Yorulmaz, “Sonra o telefonu kulağımıza götürüyoruz. Yüzümüze bulaştırmış oluyoruz. En sık kullandığımız araçlardan birisi olan cep telefonuyla bedenimize mikrop almış oluyoruz” dedi.
“HASTALIKLAR 50 YOLUYLA GEÇİYOR”
Etraf ile bağlantı sağlamada en kıymetli organ olan ellerle gün içinde pek çok yere, eşyalara, insanlara, paraya, elektrik anahtarlarına, besinlere dokunulduğuna değinen Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Faruk Yorulmaz, bu sebeple, hastalıkları meydana getiren mikropların ve öteki kirliliklerin en kolay bulaşacağı organların da tekrar eller olduğunu söyledi. Elle dokunulan tüm unsurların sayısız mikrop ya da öbür kirlilikler bulundurabildiğini söyleyen Prof. Dr. Yorulmaz, bulaşıcı hastalıkların yüzde 80’inin eller yoluyla taşındığını vurguladı.
Şayet eller gereğince pak değilse mevcut kirlilikler ve mikropların böylelikle bedene bulaştırılabileceğini tabir eden Prof. Dr. Yorulmaz, “Buna ek olarak ellerimiz gereğince pak değilse dokunduğumuz çocuklarımıza, yaşlılarımıza, öbür aile bireylerine de mikrop ve öteki kirlilikler ile hastalık bulaştırmak mümkündür. Dokunduğumuz yiyecekler, tabaklar, kaşıklar, öbür eşyalar yolu ile de kirlilikleri ve artışını sürdürmekte olan korona virüs de dahil olmak üzere mikropları sevdiklerimize bulaştırmak mümkündür” sözlerine yer verdi.
“MİKROPLARIN YÜZDE 99’U GERÇEK YIKAMAYLA TEMİZLENEBİLİR”
Hastalık ve mikroplardan müdafaanın en kolay ve tesirli yolunun, ellerin yanlışsız biçimde yıkanması olduğunu belirten Prof. Dr. Yorulmaz, gerçek bir biçimde yıkama ile eldeki mikropların yüzde 99,9’unun uzaklaştırılabileceğini söyledi.
Toplu yaşanılan yerlerde, bilhassa de okullarda gerçek teknikle el yıkama sürecinin alışkanlık haline getirilmesi gerektiğini aktaran Prof. Dr. Yorulmaz, “El hijyeni için en uygun yol, akar su ve sabunla yapılan en az 30 saniye periyodik el yıkama ile sağlanabilir. Hakikat el yıkama alışkanlığımızın olması, tıpkı vakitte çocuklarımızın da bu alışkanlığı kazanmasında çok kıymetlidir. Zira çocuklar kendilerine söylenenlerden çok yaptıklarımızdan etkilenmektedir” dedi.
El yıkamada kullanılacak sabun ve havluların kuru olması gerektiğini lisana getiren Prof. Dr. Yorulmaz, “Kalıp formundaki katı sabunlar, bilhassa toplu yaşanılan yerlerde pek çok kişi tarafından tekraren kullanıldıkları için üzerlerinde birçok mikrop barındırırlar. Bu nedenle toplu yaşanan yerlerde ve kalabalık ailelerde katı sabun kullanımı uygun olmamaktadır. Şayet katı sabun kullanılıyorsa her kullanımdan sonra sudan geçirilerek, üzeri mekanik olarak temizlenmelidir. Bu cins ailelerde ve toplu yaşanılan yerlerde sıvı sabun daha uygundur, yalnızca ele alınan ölçüsü kullanılır, geriye kalanı ile temas olmaz. Lakin, sıvı sabun ölçüsü azaldığında, kaba ek yapılmamalı, kaptaki sıvı sabun boşaltılıp, yıkanıp kurulandıktan sonra kaba tekrar yeni sıvı sabun doldurulmalıdır. Bilhassa kalabalık kümelerin kullanımı için (okullar, alışveriş merkezleri gibi) sıvı sabun ile birlikte elleri kurulamak için kağıt havlu kullanılmalıdır” formunda konuştu.
“ELİMİZİ DAHA SIK YIKAMAYA BAŞLADIK”
Salgından evvel ellerini bu kadar dikkatli ve titiz bir halde yıkamadığını söyleyen vatandaşlardan Dilay Dağdevren, “Pandemi bizim birçok alışkanlığımızı geri getirdi. Ellerimizi daha sık yıkamaya başladık. Titiz davranıyoruz. Bilhassa işten çıkıp meskene gittiğimde birinci olarak ellerimi yıkamaya ihtimam gösteriyorum. Daha dikkatli yıkıyorum. Daima hijyen altında oluyorum. Etrafımızdaki bireylerden de bu hijyen konusunda daha dikkatli olmalarını istiyoruz” diye konuştu.
“HİJYENE DİKKAT ETMEYENLERE ÇABUK BULAŞIYOR”
Pandemiden evvel hijyen konusuna çok dikkat edilmediğini söyleyen vatandaşlardan Levent Yaçi, “Pandemiden sonraki süreçte herkes daha çok dikkat etmeye başladı. Covid-19 denilen illet her manada hijyene dikkat etmeyen bireylere daha çabuk bulaşıyor. O yüzden ellerimizi bol bol yıkayacağız ve hijyene dikkat edeceğiz” dedi.
